افسردگی پس از زایمان

آیا تا به حال به مادرانی برخورده اید که پس از تولد نوزاد خود، غمگین، بی حوصله، زودرنج و عصبانی هستند و اظهار می دارند که نمی توانند از پس مراقبت های فرزند خویش برآیند؟ اگرچه ممکن است 50% زنان، پس از وضع حمل، بعضی از حالت های مذکور را تجربه کنند، 10% زنان پس از زایمان دچار اختلال افسردگی پس از زایمان می شوند. این افراد به مرور زمان آشفته تر شده و وقتی نوزاد به 3 ماهگی رسیده و نیازمند مراقبت دایمی مادر می باشد، فرد قادر به ارایه مراقبت از فرزندش نیست! غمگین است، دایما بغض دارد و گریه می کند، از چیزی خوشحال نمی شود، حتی از آغوش گرفتن نوزادش و یا حتی مسایلی که قبلا برایش جذاب بوده دیگر جذاب نیست. دلشوره دارد و نگران اتفاقات بد برای خودش یا فرزندش می باشد، بی دلیل عرق می کند، خوب نمی خوابد (یا زیاد یا کم )، اشتهایش مانند قبل نیست (یا خیلی غذا می خورد یا لب به غذا نمی زند)، حرفهای منفی می زند مثلا اینکه دنیا چقدر بی فایده است و ارزش زندگی ندارد  و حتی گاهی از مرگ یا خودکشی نیز صحبت می کند.
این علایم نشان دهنده افسردگی پس از زایمان هستند که در صورت عدم درمان ، عواقب جدی و ناخوشایندی برای خود فرد و نوزادش در پی خواهند داشت. اما نکته قابل توجه این است که اگر این افراد تحت درمان تخصصی به موقع قرار گیرند، احتمال بهبودی شان بسیار بالاست و فرزند آنها نیز از آسیب های احتمالی در آینده حفظ خواهد کرد.
مشاوره، انواع شناخت درمانی و در موارد اورژانس که مادر قصد آسیب به خود یا کودکش را دارد،  دارو درمانی از  درمان های انتخابی مناسب هستند.

اگر در خودتان این علایم را مشاهده می کنید، می توانید به روش های زیر به خودتان کمک کنید:
- مراکز بهداشتی و درمانی دولتی در منطقه زندگی تان، بصورت رایگان پذیرای شما جهت ارایه خدمات مشاوره ای و دارویی هستند، پس همین امروز مراجعه کنید.
- بدانید حال بد شما دلایل عمده ای دارد پس دایماً خود را مقصر ندانید.
- برای مراقبت از خودتان برنامه ریزی کنید.
- به کارهای مورد علاقه تان بپردازید.
- با فردی مورد اعتماد درد و دل کنید.
- زمانی از روز(هرچند خیلی کوتاه) را فقط به خودتان اختصاص دهید و آنچه را دوست دارید انجام دهید.
- از فردی مورد اعتماد بخواهید زمان هایی از کودکتان مراقبت کند تا شما زمان شخصی خودتان را داشته باشید.

اطرافیان یک مادر افسرده چگونه می توانند به وی کمک کنند:
- اول از همه بدانید این حالت ها در اختیار و کنترل شخص نیست بنابراین از سرزنش و قضاوت او جدا خودداری نمایید و از گفتن جمله هایی مثل:" اصلا مادر خوبی نیستی، یکم به فکر بچه ات باش، فردا آینده ات چه خواهد شد!" اجتناب کنید، این جملات فقط اوضاع را بهم خواهند ریخت و در بهبود شخص هیچ نقشی نخواهند داشت.
- به درد دلهایش از صمیم قلب گوش کنید و اجازه دهید هرچه در دلش دارد بگوید، این بیماری اغلب به دلیل عدم وجود سیستم حمایتی مناسب بوجود بنابراین تا جایی که می توانید سنگ صبور باشید.
برای مراقبت از فرزندش به او کمک کنید تا زمان هایی را برای خودش وقت بگذارد.

منبع: شبکه بهداشت جنوب تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران
تنظیم: مونا عدالت یار